19 februari: Gelukkig zonder keuzevrijheid

ORAS, een politieke studentenvereniging in Delft, heeft mij uitgenodigd voor hun symposium “Generatie Nooitgenoeg“. Zij willen van mij iets horen over keuzestress en keuzeplicht.

Ik ga ze proberen blij te maken met het idee dat het begrip “keuzevrijheid” een misleidend begrip is dat ze beter uit hun vocabulaire kunnen schrappen. Het geeft ze een verkeerd idee van wat het betekent om “ergens achter te staan”. Het stimuleert ze ook om te veel belang te hechten aan hun besluiten. Alsof het niet om hun mening gaat, maar om hun besluiten. Vind ik wel leuk om te zeggen tegen mensen met politieke aspiraties.

Maar meningsvorming is echt iets anders dan besluitvorming. Als je een besluit neemt, kun je nog denken dat je je keuzevrijheid gebruikt. Maar als het een goede keuze is, eentje waar je daadwerkelijk achter kunt staan, dan heeft hij zijn grond en zijn rechtvaardiging in jouw mening, die je helemaal niet zomaar kunt nemen. Meningen vorm je, langzaam, in gesprekken, in overwegingen en heroverwegingen. Meningen moeten groeien. Meningen hebben geen keuzevrijheid nodig. Maar aandacht en tijd. En generatie nooitgenoeg gunt zich die tijd en die aandacht niet. Of wel?