27 februari 2023: Onderwijs zonder resultaten

De Rooi Pannen, een kleinschalige scholengemeenschap voor praktijkgericht onderwijs, zit midden in een veranderingstraject. Ze organiseren een studiedag voor hun docententeams en omdat de richting die ze ingegaan zijn aansluit op mijn onderwijsvisie, hebben ze mij gevraagd de studiedag met een inspirerend verhaal te openen. Ik ga mijn best doen om de docenten te verleiden het idee te omarmen dat het in het onderwijs niet om de resultaten gaat. Zal dat lukken?

Het oud Griekse woord σχόλη (‘schole’) betekende vrije tijd, door mij vertaald als educatieve ruimte, de tijd en de ruimte die je krijgt als je niet nuttig hoeft te zijn, als het niet om de resultaten gaat, maar om het oefenen. Die educatieve oefenruimte doen we in het huidige onderwijsbestel geweld aan, doordat we enorm instrumenteel zijn gaan nadenken over onderwijs, op alle niveaus. Daardoor gaat het voortdurend om de prestaties, van de leerlingen, van de docenten, van de scholen, van het onderwijs. Terwijl het in de educatieve ruimte juist niet om de resultaten hoort te gaan. Wat vraagt dit inzicht hier en nu van ons gedrag?