30 maart: Onderwijs als levensvorm

De Universiteit van Antwerpen organiseert een studiedag over filosofie en onderwijs. Het programma bestaat uit drie dagdelen: een filosofeervoormiddag, een reflectienamiddag en een filosofienocturne.

Ik mag de hoofdrol spelen tijdens de reflectienamiddag en mag tijdens de filosofienocturne in een panel zitten dat vragen zal stellen aan de hoofdspreker van die nocturne: René ten Bos.

In mijn voordracht ’s middags zal ik het over mijn recente boek Gevormd of vervormd? hebben, met name over drie incoherente ideeën die ten grondslag liggen aan ons onderwijsbestel: (1) dat je eerst jarenlang moet leren voor je aan het maatschappelijk leven kunt meedoen; (2) dat docenten onderwijzen en dat leerlingen daardoor leren; en (3) dat de kwaliteit van onderwijs bepaald kan worden aan de hand van de resultaten die het heeft.

Deze ideeën vervormen ons begrip van de plaats en de betekenis van onderwijs in ons leven. Dat is niet goed voor het onderwijs, niet voor ons en niet voor onze kinderen.

Ik zal tenslotte betogen dat juist door het verbinden van onderwijs en filosofie we niet alleen deze incoherente ideeën kunnen bestrijden, maar ook zichtbaar kunnen maken hoe kenmerkend het onderwijs is voor ons menselijke bestaan.