Kiezen doet verliezen

In het televisieprogramma “Erik Scherder onderzoekt” van de EO werd ik uitgenodigd om mijn visie te geven op de manier waarop wij gewend zijn om te gaan met moeilijke keuzes in ons leven. Het interview was onderdeel van de tweede aflevering, waarin Erik de waarde probeert te bepalen van de tegeltjeswijsheid “Kiezen doet verliezen”. Op mijn verzoek werd het interview gehouden in een doolhof.

Een doolhof is een mooie metafoor om de misleiding uit te kunnen leggen van onze gebruikelijke manier van nadenken over moeilijke keuzes in ons leven. Wij construeren keuzeproblemen namelijk doorgaans als nu-of-nooit- en alles-of-niets-keuzes. Boeiend aan het doolhof in Ruurlo is dat er in het midden van het doolhof een toren staat van waaruit je het hele doolhof kunt overzien en de juiste route naar de enige uitgang succesvol kunt uitstippelen. Dat is een mooie metafoor van de misleidende manier waarop wij nadenken over het oplossen van keuzeproblemen.

Levens en keuzes zijn niet wat ze in een doolhof lijken. Keuzemomenten zijn veelal narratieve ijkpunten die we achteraf construeren. Daarmee verbloemen we het gegeven dat grote keuzes in feite bestaan uit lange series kleine, aaneengeschakelde keuzes die samen jouw levensgeschiedenis vormen en daarmee door de jaren heen langzaam jouzelf vormen.

In het interview krijg ik ook de kans iets te vertellen over hoe je filosofie betekenisvol kunt inzetten in het alledaagse leven. Filosofie geeft je de middelen om significante onderscheidingen te maken en misleidende onderscheidingen te ontmaskeren.

Met dank aan de EO voor het gebruik van het beeldmateriaal, Doolhof Ruurlo voor de locatie, Erik Scherder voor het vriendelijke gesprek en Sandra Lobby Poppenk voor de geweldige regie.