We associëren studeren vaak met boven de boeken zitten, zwoegen, blokken, hoofd- en bijzaken proberen te onderscheiden, samenvattingen maken, dingen uit je hoofd leren. Dat wat je doet als je vlak voor een tentamen echt even serieus moet gaan studeren. Dat is de betekenis van studeren die ik graag de wereld uit zou helpen. Studeren zouden we niet moeten zien als een kwestie van schools en opzettelijk leren. De andere betekenis van studeren is ‘leven als een student’. Dat is iets anders dan uitslapen, de dag verlummelen, terrasjes pakken, drinken, stappen, doorzakken. Het heeft wel te maken met de tijd aan jezelf hebben, open staan voor de wereld, gegrepen zijn door je nieuwsgierigheid en je onwetendheid, bewust gericht zijn op het doormaken van ontwikkeling, intellectuele groei en persoonlijke vorming. Dat is de betekenis van studeren die ik van harte welkom heet.
Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Met een variant op de slogan van War Child lijkt er een uitdaging te zitten in het besef dat je een scholier wel uit de school kunt halen, maar dat je daarmee de school nog niet uit de student hebt gehaald. Beginnende studenten hebben doorgaans al jarenlang geoefend om een uitstekende vertolker te worden van de rol van de voorbeeldige leerling. Dat zijn ze vaak, voorbeeldige leerlingen: gehoorzaam, reactief, verveeld, vermoeid, lui, onverantwoord, onverschillig, gedesoriënteerd. Natuurlijk is dat een karikatuur, maar toch, het zal niet meevallen voor beginnende studenten om te leren studeren-in-de-zin-van-leven-als-een-student.
Kunnen we ze daarbij helpen? En hoe dan?
Tussen de regels door betoog ik dat docenten vooral moeten laten zien dat zijzelf voorbeeldige studenten zijn, dat zij voorbeeldig als een student kunnen leven. Docenten aan de universiteit verkeren namelijk in die gelukkige situatie dat zij open staan voor de wereld, gegrepen zijn door hun eigen nieuwsgierigheid, gemotiveerd door hun eigen onwetendheid, altijd maar weer met intellectuele groei bezig, met veel passie aan het werk om van troebele zaken goede, verstandige en behapbare vragen te maken. Dat is ons werk. Als we dat voorleven, scheppen we de ruimte – en daar ging mijn college vooral over – voor studenten om de regie te pakken. Wat dat is, de regie pakken over je leven als student (en breder, zelfs, je leven als mens), daarover ging mijn college.
Dat begint in de video op 13:35. En mijn verhaal is afgelopen op 53:30.
In die eerste dertien minuten kun je een ‘energizer’ meemaken en een interview met de rector magnificus van de Radboud Universiteit, Han van Krieken. En na afloop van mijn verhaal kun je nog een kort interview met mij zien en nog eens een ‘energizer’ meemaken. Dan stuiter je daarna nog een dag rond. Met dank aan Anna Willems.
Ik ben geïnspireerd door je voordracht en bewonder de wijze waarop je onze studenten probeert wakker te schudden. Omdat dit raakt aan de essentie: wanneer zijn we onze eigen WIL verloren? Wanneer zijn we ons afhankelijk gaan maken? Vanuit een vorig leven als wiskundedocent en vwo-mentor ‘voel’ ik je slapende publiek. Ruim 23 jaar lang heb ik niet geweten hoe ik het systeem kon doorbreken hier beweging in kon krijgen. Inmiddels heb ik een quantumsprong gemaakt in bewustzijn door een proces van innerlijke bewustwording. Ik was zo’n in zichzelf vastgelopen hoogopgeleide professional was die met 47 jaar niet wist hoe ze verder kon groeien en geen andere optie zag dan de weg naar binnen te gaan. Nu ik vanuit een proces van persoonlijke transformatie de kern begrijp van hoe wij als mens groeien en daarin kunnen vastlopen zie ik dat we veel verder terug mogen: naar het moment dat onze kinderen in slaap zijn gevallen en hun eigen kracht zijn gaan weggeven. En dit begint al ruim voor de basisschool bij de opvoeding van de ouders die de wil van hun kind ondergeschikt maken aan die van zichzelf. Veelal uit gebrek aan Tijd, Ruimte, Verbinding en Vertrouwen. Ook ouders mogen eerst weer de verbinding met zichzelf gaan herstellen.